Podcasts produceren – 8 tips voor een goede montage en mix
Nadat je een podcast hebt opgenomen, ga je aan de slag met de montage en mixage. Je kunt tijdens dit proces nog heel veel verbeteren, aanpassen of lekkerder laten klinken. Hieronder 8 tips voor een goede montage en mixage van je podcast!
1. Ben niet bang om te knippen in de audio.
Om de podcast lekker te laten lopen kun je hele passages weghalen of inkorten. Dit maakt de podcast vaak krachtiger en meer ’to the point’. Ben ook niet bang om een antwoord wat dichter op de vraag te zetten als dat even op zich laat wachten. Een te lange stilte tussen een vraag en een antwoord kan er soms voor zorgen dat de ‘flow’ er steeds even uitgehaald wordt. Ook versprekingen, lange stiltes en “euhhhh’s” weghalen kan helpen om je podcast beter en duidelijker te maken voor je luisteraar. Opschonen dus. Dit is stap 1 in het maken van een goede mix. Maar met een kleine kanttekening: het is belangrijk dat het gesprek natuurlijk blijft klinken. De antwoorden té strak tegen de vraag van de host aanzetten, op geen enkele plek meer ‘euhhs’, kleine stiltes of versprekingen in je podcast laten zitten, zorgt ervoor dat je podcast onnatuurlijk gaat klinken. Blijf altijd luisteren of een stilte misschien juist een keer nodig is, of dat die ‘euhh’ nodig is omdat de vraag gewoon moeilijk is en je de bedenktijd van de gast even wil laten horen.
2. Alleen de spreker die aan het woord is ‘aan’ zetten in je audio software
Ik gaf al de tip om altijd in losse sporen op te nemen, elke spreker zijn eigen spoor. Om de audio beter te laten klinken kan het heel erg helpen om alleen het spoor van de spreker die aan het woord is ‘aan’ te zetten. Door op dat punt de audio van de andere sprekers te wissen, op ‘mute’ te zetten, of gewoon het volume veel zachter te zetten. Want ook al zeggen zij niks, hun microfoon vangt ook een beetje van de spreker die aan het woord is op. Dit geeft een indirect geluid. Dat weghalen levert dus een lekker ‘clean’ geluid op en kan een heel groot verschil in geluidskwaliteit maken! Je hebt ook plugins die je hierbij kunnen helpen, zoals een noise gate of expander. Hoe dat werkt? Check het in deze tutorial!
3. Processing tips: EQ
Een paar tools heb je eigenlijk altijd nodig bij het mixen van een podcast. Een equalizer is een voorbeeld daarvan. Dat is een volumeknop, maar dan alleen voor een bepaalde frequentie. Je kunt bijvoorbeeld de frequenties die zorgen voor de verstaanbaarheid in de stem een beetje harder zetten. En je zult storende frequenties juist zachter zetten. Net zo lang tot de stem helemaal goed klinkt. Hoe werk je nou met een EQ? Check het filmpje hieronder even. En om je nog verder op weg te helpen: hier een Cheat Sheet met een goede startsetting voor stemopnames. Gebruik dit vooral als startpunt, niet als eindinstelling! 🙂
4. Processing tips: Compressie
Ook zo’n tool die je eigenlijk altijd wel op stemopnames zet. Een compressor is een soort geautomatiseerde volumeknop. Je stelt een bepaald maximumvolume in en geeft de compressor de opdracht om alles wat harder is dan dat, zachter te zetten. Zo blijft het volume van je sprekers consistenter, gaan de harde uitschieters in volume eruit en dat luistert vaak een stuk prettiger! Hoe werkt een compressor? Zie het filmpje hieronder. Hoe stel je een compressor in, specifiek bij stemopnames? Check het Cheat Sheet hier!
5. Stemmen en muziek in balans zetten
Stel, je hebt een begin muziekje waar de presentator overheen praat. Een heel veel gehoorde vraag: Hoe zorg ik dat de muziek de spraak niet in de weg gaat zitten?
Nou, gewoon de muziek zachter zetten is een optie. Maar niet de beste, want soms moet je de muziek dan zo zacht zetten dat je de sfeer daarvan ook niet meer meekrijgt. Een betere optie: Gebruik een equalizer. Misschien is deze tip wat technisch als je nog niks van equalizers weet. Kijk daarom vooral het filmpje hierboven over equalizers eerst even, dan wordt het duidelijk. Want wat is de truc? In een stemopname zorgt het gebied frequenties tussen de pakweg 3 en 6 kHz (dat is hetzelfde als 3000-6000 Hz) voor de verstaanbaarheid. Als je deze frequenties juist een beetje wegdraait in de muziek, zorg je voor ruimte voor die verstaanbaarheid in de stemmen. Dus zet een equalizer op het spoor van de muziek en maak hiermee een dipje in het gebied tussen de 3-6kHz. Zet deze frequenties een paar dB (3 of 4) zachter. Nu zul je merken dat je de muziek opeens harder kunt zetten zonder dat het de spraak in de weg zit.
6. Hoe hard moet de muziek staan?
De ideale situatie is dat de spraak zonder enige moeite te verstaan is en de muziek toch nog duidelijk hoorbaar is voor de sfeer. Tip 5 gaat je hier heel erg bij helpen. Een tip om te kijken of je op de goede weg bent met de balans tussen stemmen en muziek: gebruik een koptelefoon, maar zet die niet op je hoofd maar leg ‘m voor je op tafel neer. Zet dan het geluid iets harder, zodat je het via de koptelefoon toch nog hoort. Kun je nu zowel de muziek als de stemmen goed horen? En is de stem zonder enige moeite te verstaan? Dan zit je waarschijnlijk een heel eind in de goede richting met de balans tussen stemmen en muziek.
7. Hoe hard moet het totaalvolume zijn?
Als alles in balans staat, is het tijd om je te richten op het volume van het geheel. Je wil niet dat jouw podcast aflevering veel te zacht klinkt vergeleken andere podcasts. Of veel te hard, waardoor iedereen zich rot schrikt als de aflevering begint. Hoe hard een podcast aflevering gemiddeld voor het gehoor klinkt, wordt vaak uitgedrukt in LUFS (Loudnes Units referenced to Full Scale, mag je weer vergeten 😉 ). Een podcast met een level van -17LUFS is dus gemiddeld zachter dan een podcast met een level van -13LUFS. Gemiddeld. Want sommige stukjes in de podcast kunnen best wat harder zijn, als er even hard gelachen wordt bijvoorbeeld. Als er dan later in de aflevering een stukje is wat een stuk zachter klinkt, zal die LUFS waarde een gemiddelde daarvan zijn. Als je hier meer over wilt weten, check dan even deze tutorial. Daarin leer je alles over LUFS en luidheid. Als je het liever zo eenvoudig mogelijk oplost, dan kun je het beste een automatische tool gebruiken voor luidheidsnormalisatie. Kijk bijvoorbeeld eens naar een tool als Auphonic. Mix je podcast aflevering zo mooi mogelijk met bovenstaande tips, schrijf de audio weg (zie hiervoor ook even tip 8) en laat vervolgens deze tool zorgen dat de luidheid van je aflevering over het geheel goed is. Een podcast aflevering kun je het beste op -16LUFS normalizen. Kleine disclaimer: Hoe beter je de aflevering mixt, hoe beter het resultaat is van dit soort automatische tools. Zorg dus zelf dat de balans tussen de verschillende sprekers goed is, dat niet de ene spreker veel scheller klinkt dan de andere en zorg dat de balans muziek / spraak goed is. Bovenstaande tips helpen je op weg! Als je mix goed is, kan zo’n automatische tool je prima helpen.
8. In welk audiobestand moet ik mijn podcast wegschrijven?
Om je podcast te kunnen uploaden naar verschillende platforms, moet je er een audiobestand van maken. Voor podcast is een MP3 bestand met een bitrate van minimaal 128 kbps een prima formaat, daar kunnen eigenlijk alle podcast platforms mee overweg. De bitrate moet je altijd kiezen als je een MP3 wegschrijft vanuit een audioprogramma of online converter. Hoe hoger de bitrate, hoe beter de audiokwaliteit. Maar ook hoe groter het bestand. Voor spraak is 128 kBps vaak voldoende, bij 320 kbps is de geluidskwaliteit zo goed dat je bijna geen verschil meer hoort met hoge kwaliteit audioformaten zoals WAV en AIFF. Meer weten daarover? Zie de tutorial ‘Welk audioformaat is het beste?‘.
Heb je nou een vraag over het mixen van podcasts die niet in dit lijstje staat? Mail even naar podcast@audiokickstart.com, dan probeer ik je vraag te beantwoorden. En mocht je je podcast opname en mix skills nou verder willen uitbreiden, kijk dan even bij ‘Workshops’ op deze site, daar vind je namelijk ook de workshop ‘Podcasts opnemen en mixen’.
